Waar ligt het ven van Rommersheide?
Het Rommersheide ven is in Sint-Job-In-’t-Goor, een deelgemeente van Brecht. Het ven ligt middenin een verkavelde zone en is omgeven door vier straten: Rommersheide D, Rommersheide E, Rommersheide F en de Mieksebaan. Een kaartje vindt u hier: Google Maps – Rommersheide.
Amfibieën die naar het ven trekken, moeten eerst de drukke straten oversteken. Een hachelijke tocht die vele dieren niet overleven. Na een drukke nacht liggen de wegen vaak bezaaid met platgereden kikkers, padden en salamanders. Met de raapactie proberen we het aantal slachtoffers te beperken.
Welke amfibieën doen mee aan de paddentrek?
De voornaamste soorten amfibieën die leven in en rond het ven zijn:
- Kamsalamander. De grootste inheemse watersalamander. Kenmerkend voor de kamsalamander is de oranje buik met zwarte vlekken. Net als een vingerafdruk bij mensen, is het vlekkenpatroon van een kamsalamander uniek. Staat op de Rode Lijst van amfibieën en reptielen gecatalogeerd als kwetsbaar, met een grote kans op uitsterven. De kamsalamander is beschermd.
- Alpenwatersalamander. Te herkennen aan de ongevlekte oranje onderbuik. Ooit nagenoeg overal te vinden, maar nu sterk afgenomen. Net als alle inheemse salamandersoorten is de Alpenwatersalamander beschermd.
- Kleine watersalamander. De meest voorkomende soort in Rommersheide en de Benelux. Heeft vele, kleine ronde vlekjes op de buik en de flanken. Kan makkelijk verward worden met de vinpootsalamander, maar is iets groter. Beschermd.
- Vinpootsalamander. De kleinste salamandersoort. Lijkt wat op de watersalamander, maar is dus kleiner en heeft minder of geen vlekken op de buik en keel. Beschermd.
- Gewone pad. Komt op de Rommersheide minder voor dan de kikker. Heeft een ruwe, wrattige huid. De kleur is bruin tot grijs. Heeft korte achterpoten waarmee ze eerder lopen dan springen.
- Bruine kikker. Heeft een bruine kleur, maar kan toch groene tinten hebben. Een duidelijk verschil met de groene kikker is de grote donkerbruine vlek naast de ogen. Kikkers hebben in tegenstelling tot de pad een gladde, vochtige huid en grote achterpoten met zwemvliezen. Kikkers springen.
- Groene kikker. Verzamelnaam voor de poelkikker, bastaardkikker en de meerkikker. Hebben een groene huid, maar kunnen ook bruine tinten of vlekken hebben! Daarom kijken we nauwgezet naar de ogen: de groene kikker over het algemeen geen grote donkere vlek naast de ogen.
Op de website van Hyla vindt u een uitgebreide omschrijving en foto’s van de verschillende soorten amfibieën en reptielen in Vlaanderen.
Wat moet ik doen als ik een kikker, pad of salamander op de weg vind?
De vuistregel die wij hanteren is: zet het diertje de straat over in de richting dat het gaat. Tijdens de beginfase van de paddentrek is dat in de meeste gevallen richting het ven, maar dat is niet altijd het geval.
Wanneer is de paddentrek?
De trek begint meestal begin februari. In een warme winter kan het al eind januari beginnen, in een koude is het soms wachten tot begin maart. De paddentrek kan duren tot midden april. Als de amfibieën hun eitjes hebben gelegd en bevrucht, keren ze terug.
De paddentrek wordt heel erg bepaald door de weersomstandigheden. De temperatuur moet minstens 5 graden Celsius zijn. De luchtvochtigheid moet minstens 75% zijn. Met andere woorden: hoe warmer en hoe meer regen, hoe beter! We houden dan ook nauwgezet de weersvoorspellingen in de gaten.
Zijn padden giftig?
Neen. Alle inheemse kikkers, padden en salamanders hebben weliswaar gifklieren, maar zijn niet giftig voor de mens. U kan ze zonder risico vastnemen en overzetten. Wel raden wij aan om achteraf uw handen te wassen. Bij rechtstreeks contact kan het gif leiden tot lichte huid- en oogirritatie.
Hoeveel dieren werden de voorbije jaren overgezet?
In 2016 werden 486 amfibieën levend overgezet, waaronder 22 bedreigde kamsalamanders. Dat is aanzienlijk minder dan de voorgaande jaren. In 2013 werden nog 779 amfibieën overgezet, in 2014 738. In 2015 daalde dit aantal tot 587. Het gaat dus duidelijk in dalende lijn, een indicatie dat het voortbestaan van kikkers, salamanders en padden op de Rommersheide ernstig wordt bedreigd.
Hoe kan ik meehelpen?
Een kleine moeite kan al een wereld van verschil maken, bijvoorbeeld door trager te rijden. We hebben een mooi overzicht gemaakt van de verschillende manieren hoe u kan meehelpen. Of ga naar het contactformulier om ons direct te contacteren.
Help, er zit een kikker, salamander of pad in mijn tuin? Wat moet ik doen?
Bij werken in de tuin kan u wel eens op een salamander, kikker of pad stuiten. Laat het diertje gewoon met rust, tenzij het gevaar loopt. Honden of katten kunnen soms met amfibieën “spelen”, wat erg gevaarlijk is voor de amfibie. Kippen durven amfibieën opeten. U kan de kikker, pad of salamander dan beter op een veilige plaats zetten, bij voorkeur een schaduwrijke, vochtige plek in de onmiddellijke omgeving, bijvoorbeeld onder takken en bladeren.
Waarom trekken de amfibieën elk jaar naar het ven?
Na de winterslaap trekken vele inheemse amfibieën naar het ven om hun eieren af te zetten en te bevruchten. Het is dus een echt liefdesfestival! Het merendeel trekt naar de poel, plas of gras waar ze geboren zijn.
Waarom ze precies terug naar hun geboorteplaats willen, is niet bekend. Nadat de eitjes zijn afgezet en bevrucht, keren de meeste dieren terug naar hun vertrouwde biotoop.
Zijn salamanders beschermd?
Jazeker! Alle inheemse amfibieën zijn bij wet beschermd; dus niet alleen de salamander, maar ook de pad en de kikker! Het is verboden om inheemse amfibieën opzettelijk te vangen, te bezitten of te vervoeren. Ze mogen ook niet verkocht, geruild of verhandeld worden. Bovendien is het verboden om ze opzettelijk en betekenisvol te verstoren, in het bijzonder tijdens de paddentrek en de periode van voortplanting.
U mag natuurlijk wel een amfibie verplaatsen die gevaar loopt, bijvoorbeeld door een kikker de straat over te zetten zodat die niet door een auto wordt platgereden.
Waarom worden er geen schermen geplaatst langs de kant van de weg, zoals bijvoorbeeld in Brasschaat?
De overzetactie in Rommersheide is een raapactie. Dieren worden handmatig van de weg geraapt en overgezet. Is het druk, dan worden de amfibieën eerst verzameld in een emmer en daarna uitgezet aan het ven.
Afsluitingen met schermen en emmers is helaas niet mogelijk. Er is onvoldoende plaats om schermen te plaatsen. Er is al gepleit om amfibieëntunnels te plaatsen, maar het gemeentebestuur van Brecht heeft hierop tot nog toe negatief gereageerd. Het plaatsen van amfibieëntunnels staat hoog op ons verlanglijstje!
Hoelang doen jullie dit al?
Er wordt sinds 2012 een overzetactie georganiseerd in Rommersheide.
